ترمز دستی اهرمی بوده که در تمامی خودروها وجود دارد و با توجه به طراحی خودرو و سیستم ترمز آن به صورت دستی یا پایی قرار دارد. در انواع دستی اهرم مورد نظر ممکن است در قسمتهای مختلف خودرو با شکلهای گوناگون قرار بگیرد. به طور مثال اهرم ترمز دستی پراید در وسط قرار داشته ولی در پیکان در سمت چپ راننده است و در خودروهای دهه60 میلادی نیز در سمت چپ و پایین داشبورد نصب میشد که به دلیل شکل خاص اهرم ترمز دستی به ترمزهای عصایی مشهور بود (این ترمزها را در حال حاضر در وانتهای نیسان عرضه شده در کشور میبینید). در کل مکان قرارگیری ترمز دستی بیشتر به طراحی خودرو و سیستم ترمز آن بستگی دارد و اما ترمز دستی چیست و چگونه کار میکند؟
برای اینکه خودرو در توقفهای طولانیمدت در اثر شیب محل به راه نیفتاده و خطری ایجاد نکند ترمزی به نام ترمزدستی در آن پیشبینی شده است. این ترمز ممکن است روی چرخهای خودرو قرار داده شده و چرخها را از چرخیدن باز دارد و یا روی میل گاردان تعبیه شود و مانع گردیدن آن شود (مانند لندرور). قدرت ترمز دستی به مراتب کمتر از ترمز پایی است و کاربرد آن تنها در مواقعی است که میخواهند یک خودروی ایستاده حرکتی نکند.
در سیستم ترمز دستی، توسط یك رشته سیم محكم، اهرم متصل به كفشك خم میشود و لنتهای ترمز را به كاسه چرخ میچسباند. فشار حاصله باعث میشود تا چرخ قفل شده و حركت نكند. این عمل در ترمزهای کاسه به علت قلاب شدن کفشکها و سطح تماس بیشتر آنها بهتر انجام میشود. ولی در ترمزهای دیسکی کمی با قدرت کمتر صورت میگیرد. پس در اینجا میتوان ادعا کرد که در خودروهایی که ترمزهای عقب آنها کاسهای است عکسالعمل ترمز دستی بهتر است. اما باید بگویم این ادعا اشتباه است. شما میتوانید خودروهای زیادی مثل 206 صندوقدار را بیابید که عملکرد دستی آنها بسیار خوب است. تنظیم دستی در انواع دیسکی کمی حساس بوده و برای عملکرد صحیح آن باید تنظیم باشد. اما در انواع کاسهای این حساسیت بسیار کمتر است و میتوان با رسیدگی کمتری از آنها در سیستم دستی استفاده کرد.
ترمز دستی در اکثر مواقع ترمز چرخهای عقب را درگیر میکند ولی گاهی اوقات نیز ترمز چرخهای جلو را درگیر میکند مثل خودروی زانتیا. حال اگر از مکانیزم کاری ترمز دستی بگذریم باید به دستی کشیدن و قطعاتی که تحت فشار قرار میگیرند بپردازیم. دستی کشیدن به معنی بالاکشیدن ناگهانی ترمز دستی برای لغزاندن عمدی خودرو در جهت کناری است. از روش دستی کشیدن برای رد کردن هر چه سریعتر یک پیچ در مسابقات یا برای چرخاندن خودرو دور محورش به منظور نمایش یا تفریح استفاده میشود. برای این کار، راننده به هنگام حرکت، وزن ماشین را بر روی چرخهای بیرونی میاندازد و سپس با گرفتن ترمز دستی یعنی قفل کردن چرخهای عقب محل تماس این چرخها با سطح اسفالت را دچار لغزش میکند. با تمرین میتوان با رها کردن به موقع ترمز دستی و گاز دادن بههنگام، خودرو را دوباره دقیقاً در مسیر دلخواه قرار داد. در مسابقات رالی هم گاه از این روش استفاده میشود. در صورت بالا بودن سرعت و حفظ تعادل و همچنین آسفالت مناسب خودرو با دستی کشیدن تا چند دور به دور خود میچرخد. اما با این کار فشار زیادی به اکسل عقب وارد میشود. اکسل عقب توسط بوشهای لاستیکی محکمی به شاسی متصل است. وقتی شما دستی میکشید این بوشها تحت فشار بسیار زیادی قرار گرفته و در درازمدت خراب میشوند. خرابی این بوشها سبب میشود که تکیهگاه اکسل عقب خراب شده و سیستم تعلیق عقب به درستی کار نکند. همچنین سر و صدای زیادی خودرو در کوچکترین دستاندازها دارد.
یکی دیگر از قطعاتی که تحت فشار قرار میگیرد بلبرینگهای چرخ عقب است که خیلی سریع خراب شده و به صدا میافتد. این بلبرینگ با هر بار دستی کشیدن تحت فشار بسیار زیادی قرار گرفته و چون حساس هستند سریع خراب شده و اصطلاحاً کچل میشوند.
یکی از مهمترین قسمتها محورهای عقب بوده که اگر کمی سطح آسفالت خراب باشد به راحتی کج میشوند. کج شدن محور عقب نیز نیازمند باز کردن اکسل عقب است که هزینه زیادی را در بر دارد. همچنین اگر درصدد برطرف کردن عیب بر نیایید لاستیکسایی و خرابی سایر قطعات نیز به دنبال این عیب میآید. لاستیکسایی شدید نیز از دیگر عیوب دستی کشیدن است که از همه اثرات آن مشهودتر است. شاید این عمل تنها در قسمت عقب تاثیر نداشته باشد بلکه در تنظیم فرمان نیز بسیار تاثیر میگذارد. بعد از مدتی نه چندان طولانی فرمان به یک طرف میکشد. اگر آسفالت خراب باشد که ممکن است سیبک و طبق نیز خراب شود. سیستم تعلیق در هر طرف که بیشتر کشیده شود، به سرعت خراب شده و اتصالات آن سریع خراب میشود. گاهی اگر سرعت زیاد باشد امکان دارد دهانه شاسی کمی از هم باز بیافتد و عیبی بزرگ برای خودرو به وجود بیاید. در کنار اینها، این عمل در معابر شهری از نظر قوانین رانندگی جزو تخلفات سنگین تلقی شده و جریمه سنگینی نیز به دنبال دارد.
برچسب : دستی,دستی کشیدن,عواقب دستی کشیدن,دستی باسمند,دستی با پژو,دستی با پراید,ترمزدستی,دستی90درجه,دستی360درجه,ترمزدستی خفن,سمند,پارس,پژو,پراید,ال90, نویسنده : ابوالفضل قاسمی abolfazlghasemi بازدید : 534